۶ نکته کلیدی در عکاسی پرتره خیابانی

از نظر من، عکاسی خیابانی یک مهارت مهم است که می‌تواند آدمی را به سوی درک تاریخچه‌ی انسان، فرهنگ و جامعه سوق دهد. هم چنین به ما کمک می‌کند تا با ثبت لحظاتی که ممکن است تنها یک بار در طول عمرمان رخ دهند خاطره‌ای حقیقتا اصیل را به یادگار بگذارد.

بسیاری از ما حس خستگی ناشی از دیدن عکس‌های پر زرق و برق مجله وار که روزانه با آن‌ها روبرو می‌شویم را تجربه کرده ایم. عکس‌های پرتره‌ای که به صورت اتفاقی در خیابان‌ها گرفته شده‌اند می‌توانند همان اصالتی که بسیاری از ما در جستجوی آن هستیم را زنده کنند و بار دیگر به ما یادآوری کنند که سوژه‌های واقعی در اطراف ما هستند.

پرتره خیابانی سهم عمده‌ای در عکاسی خیابانی و مستند سازی دارد. امروز، می‌خواهم راجع به پرتره خیابانی نکاتی را یادآور شوم. البته باید هشدار بدهم که بعضی نکاتی که از آن صحبت خواهم کرد، برای عکاسان خانم نسبت به آقایان کارآیی بهتری خواهد داشت!

1_ در مهارت‌های ارتباط با مردم تجدید نظر کنید

گرفتن عکس کلوز-آپ از مردم اندکی با عکاسی معماری خیابانی یا عکاسی مستند سبک خیابانی متفاوت است. از آن‌جا که دلیل اصلی عکاسی خیابانی، دور شدن از ژست های مصنوعی و تکراری است، عکس گرفتن اتفاقی و بدون هماهنگی قبلی از مردم فرصت ارتباط داشتن با زیبایی بی تصنع و طبیعی را فراهم می‌کند. اما یقینا برای بسیاری از ما این کار چالش برانگیز خواهد بود چرا که مردم در خیابان مدل‌ها و مشتری‌های پولی شما نیستند، آن‌ها اصلا نمی‌دانند شما چه کسی هستید و احتمالا تمایلی ندارند عکسی از آن ها گرفته شود.

ممکن است مجبور شوید خیلی دزدکی، بدون اینکه کسی متوجه شود این طرف و آن طرف بروید، که نهایتا این مخفیانه بودن وضعیت تصویربرداری شما، موجی از «در لحظه بودن» را ساطع می‌کند. اما برخی اوقات یک عکس پرتره از سوژه ای که مستقیما به لنز دوربین شما نگاه می‌کند هم می‌تواند مسحور کننده باشد. سوال اینجاست چطور چنین تصویری می گیرید؟
در ادامه برخی نکاتی که باید هنگام مواجهه با مردم برای عکاسی خیابانی رعایت کرد را توضیح می‌دهیم.

2_ سعی کنید با سوژه عکستان مکالمه داشته باشید

حضور یک عکاس که با یک دوربین عکاسی در خیابان می‌چرخد ممکن است توجه خیلی ها را جلب کند. پس لبخند به چهره بیاورید و یک ارتباط چشمی خوب با سوژه‌ی احتمالی خود برقرار کنید. البته این کار ممکن است سخت باشد چون هر کسی مایل نیست که به صورت اتفاقی و بدون آمادگی قبلی عکسی از او گرفته شود. مودب باشید و به آن‌هایی که تمایلی به عکس گرفتن ندارند، اصرار نکنید، اجازه دهید بروند.

حتی درمورد آن‌هایی که در مورد کاری که شما انجام می‌دهید کنجکاو هستند هم نمی‌توان انتظار داشت که سریعا مکالمه‌ای صورت بگیرد. اگر از سوژه‌ی خود دور هستید، با اشاره به دوربین خود یک مکالمه را شروع کنید و منتظر تایید آن‌ها بمانید. به محض اینکه یک رفتار نرم امیدوارکننده یا اشاره‌ی مثبتی در رفتار سوژه‌ها مشاهده کردید، در عرض چند ثانیه خودتان را به آن‌ها برسانید. هرگز آنها را معطل نکنید.

3_ برای عکاسی پرتره خیابانی اجازه بگیرید

والدین عموما نسبت به فرزندان خود بسیار محتاط و محافظه کار هستند. لذا به منظور جلوگیری از هرگونه واکنشی از سوی یک پدر یا مادر عصبانی، حتما قبل از عکس گرفتن از بچه‌ها از والدینشان اجازه بگیرید. این کار باید با نهایت صداقت پیش برود. اخیرا مقاله‌ای تحت عنوان « نزدیک شو و لمس کن» نوشته شده است که در آن قید شده بعد از عکس گرفتن از بچه‌ها، عکس‌ها را برای والدینشان بفرستید.

اگر موقعیت جالبی برای گرفتن عکسی که کودکان در آن هستند دیدید، حتما از والدینشان اجازه خواسته و راه ارتباطی خود برای فرستادن عکس‌ها را در اختیارشان بگذارید. بسیاری از پدرومادر ها از اینکه عکس‌های زیبایی از فرزندانشان گرفته شود استقبال می‌کنند چرا که به آن‌ها فرصت عکاسی با تجهیزات حرفه‌ای که روزانه با آن سروکاری ندارند داده می‌شود.

برخی افراد اصلا از این که بدون موافقتشان عکسی از آن گرفته شود خوششان نمی آید. من شخصا ترجیح می دهیم که قبل از عکاسی از سوژه هایم اجازه بخواهم ولی اگر به هر دلیلی نتوانم این کار را بکنم ( مثلا زمانی که در حال عکاسی با سبک مستند خیابانی هستم )، سعی می‌کنم بعد از گرفتن عکس سوژه‌هایم را مطلع کنم. اگرچه خودم هرگز تجربه این که کسی بعد از گرفتن عکس، به من بگوید که آن را پاک کنم نداشته‌ام، اما این اتفاق محتمل خواهد بود.

4_ از سوژه‌تان تشکر کنید

خجالت را کنار بگذارید و بابت اینکه موافقت خود را اعلام کردند تا سوژه‌ی عکاسی شما باشند از آن‌ها تعریف و تشکر کنید. این حداقل کاری است که شما باید انجام بدهید. یقینا شما می‌توانید بعد از تشکر کردن از آن‌ها خداحافظی کرده و بروید اما بهتر است به آن‌ها فرصتی بدهید تا عکس گرفته شده را ببینند؛ حتی به آن‌ها کارت بیزنس خود را بدهید. یقینا بعضی از آن‌ها برای گرفتن عکس‌ها با شما تماس خواهند گرفت. و حتی اگر از عکس‌ها خوششان بیاید، چه بسا در آینده برای کارهای عکاسی خود با شما تماس بگیرند.

به همین دلیل من همیشه سعی می‌کنم کارت بیزنس خود را زمانی که بیرون عکاسی می‌کنم به همراه داشته باشم. در واقع، بسیاری از سوژه‌های من در نهایت مشتری‌های من خواهند شد!

۵- تجهیزات ضروری عکاسی و نور را به همراه داشته باشید

نیازی به حمل لوازم عکاسی سنگین یا کیفی پر از انواع تجهیزات فرعی عکاسی نیست. یک بدنه‌ی دوربین و یک لنز اصلی مانند یک لنز ۵۰ میلیمتری و یا یک لنز ۲۴ میلیمتری برای این کار کفایت خواهد کرد. توجه داشته باشید که در عکاسی خیابانی که لحظات ارزش دارند و اتفاقات سریعا در حال گذرند، سرعت، فاکتور مهمی است. لذا سه پایه خود را در خانه بگذارید و هیچ گونه وسیله‌ی اضافی و غیرضروری همراه خود نبرید.

در واقع طبق تجربه‌ی من، سیستم‌های عکاسی کوچک‌تر نسبت به دوربین‌های DSLR در عکاسی خیابانی مزایای خودش را دارد.
دوربین‌های سنسور بزرگ ( دوربین های فول فریم full frame و APS-C ) و دوربین های بدون آینه ( mirrorless camera ) که سال‌های اخیر دیده شده اند، یقینا سیستم‌های فوکوس خودکار ( autofocus ) شگفت انگیزی دارند و عکس‌های با کیفیتی می‌گیرند ( بله، من هم دوربین المپیوس Olympus OM-D E-M5 خودم را به همین دلیل دوست دارم! ).
دوربین‌های کوچک‌تر به نسبت دوربین‌های DLSR بزرگ و سنگین کم‌تر دردسر جابجایی دارند؛ خصوصا برای زمان‌هایی که پیاده روی طولانی در پیش دارید. هم چنین تاثیر روانی آن‌ها روی مردم به اندازه‌ی دوربین‌های بزرگ نیست چرا که تصور مردم از دوربین‌های کوچک به شکل توریستی که «به اینجا نگاه کن و عکست را بگیر» است، لذا کم‌تر معذب می‌شوند.
در آخر نیز، برخی دوربین‌های بدون آینه، یک وضعیت شاتر بی صدا دارند که صدایی از شاتر هنگام ثبت عکس شنیده نمی‌شود که می‌تواند برای عکاسی‌های سبک مستند یا کاندیداتور ( البته باز تاکید می‌شود که حتی الامکان حتما اجازه بگیرید ) بسیار مناسب باشد.

6_ تنظیمات مناسب دوربین خود را بدانید

لازم است پیش از نزدیک شدن به اشخاص، از تنظیمات مناسب دوربین خود برای گرفتن چنین عکس‌هایی باخبر باشید. یادتان نرود هرگز یک سوژه‌ی در حال حرکت برای این که دوربین خود را تنظیم کنید، منتظر شما نمی‌ماند. برای من وضعیت « Aperture Priority Mode » ( مد AV یا A ) در پرتره‌های خیابانی، بسیار ایده آل بوده است.

حالت ایزو اتوماتیک در سری جدید دوربین‌های DLSR بسیار کارآمد است و من عموما کم‌ترین میزان ایزو ( ISO ) را روی ۱۰۰ می‌گذارم و حداقل سرعت شاتر را روی حالت اتوماتیک تنظیم می‌کنم که آن را روی فاصله‌ی کانونی لنز قرار می‌دهد (شما می‌توانید در منوی دوربین سرعت شاتر را دوبرابر یا حتی سریع‌تر هم تنظیم کنید).

بقیه گزینه‌های تنظیمات را در حالت پیش فرض باقی می‌گذارم، از آن جایی که عکاسی به صورت خام ( RAW ) است، سایر تنظیمات واقعا اهمیت خاصی ندارند. اگر موقعیت بطلبد، همراه داشتن یونیت فلاش بسیار مفید خواهد بود ولی من شخصا خودم را برای داشتن نور مصنوعی اذیت نمی‌کنم!

در مجموع این تجربه بسیار لذت بخش خواهد بود! عکاسی خیابانی فرصت کمیاب همراه شدن و زندگی کردن با سوژه‌ها را در اختیار عکاسان قرار می‌دهد.

کارگاه جامع عکاسی پرتره

هر آنچه باید در رابطه با عکاسی پرتره بصورت حرفه بیاموزید را در این کارگاه فرا خواهید گرفت. برای اولین بار در ایران شما با حضور در یک کارگاه جامع، 24 سبک از عکاسی پرتره را آموزش خواهید دید. این کارگاه در آتلیه مجهز دیدنگار و با حضور اساتید مجرب برگزار خواهد شد.

اگر شما هم تجربه‌ای در زمینه‌ی عکاسی پرتره خیابانی دارید با ما به اشتراک بگذارید.