میکروفون: همه چیز درباره کیفیت صدا

فرقی نمی‌کند در حال ضبط استودیویی باشید، یا در حال مصاحبه و آموزش در محیط خانه؛ در صورتی که یک میکروفون خوب نداشته باشید، نمی‌توانید صدا را با کیفیت عالی به گوش مخاطبان خود برسانید. صدای بی‌کیفیت نهایی معمولاً به دلیل پایین بودن کیفیت میکروفون و دستگاه ضبط شما ایجاد می‌شود. البته برای بالا بردن کیفیت ضبط، عوامل دیگری مثل صداهای محیطی، استفاده از تقویت کننده‌های صدایی و جنس صدای فرد یا سازها هم تاثیر دارند؛ با این حال قدم اول برای ضبط با کیفیت صدا، خرید میکروفون باکیفیت است.

زمانی که میکروفون شما نتواند تمام امواج صوتی مورد نظرتان را دریافت و به ولتاژ تبدیل کند، استفاده از تکنیک‌هایی مثل میکس صدا هم به کمک شما نخواهد آمد. پس بهتر است برای بالا بردن کیفیت نتیجه نهایی، کمی سر کیسه را شل کنیم و یک میکروفون خوب تهیه کنیم!

اما برای خرید میکروفون و بررسی کیفیت صدا در آن باید اطلاعاتی داشته باشید که به انتخاب بهتر شما کمک می‌کند. در این بخش همراه ما باشید تا ببینیم چه عواملی روی کیفیت صدای میکروفون تاثیر می‌گذارد و چگونه باید یک انتخاب بهتر داشته باشیم.

کیفیت صدا با توجه به نوع میکروفون

میکروفون‌ها صدا را از محیط می‌گیرند و با تبدیل این امواج به امواج الکتریکی، آنها را قابل استفاده و پردازش در دستگاه‌های مختلف می‌کنند. اساس کار تمام میکروفون‌ها همین است؛ اما انواع مختلفی از آنها طراحی شده‌اند که هر کدام در یک زمینه خاص، کاربری بهتری دارند.

میکروفون‌ها را می‌توانیم به 3 دسته کلی تقسیم کنیم که شامل میکروفون‌های داینامیک، میکروفون‌های کاندنسر یا خازنی و میکروفون‌های ریبون یا نواری می‌شود. این دسته بندی هم بر اساس کاربری میکروفون‌ها و هم بر اساس ساختاری است که درون آنها وجود دارد. در ادامه این میکروفون‌ها را بیشتر می‌شناسیم و با تفاوت آنها آشنا می‌شویم.

حتماً بخوانید: میکروفون: کامل‌ترین راهنمای اصطلاحات تخصصی

یک: میکروفون‌های داینامیک

میکروفون‌های داینامیک یا پویا از قدیمی‌‌‌ترین انواع میکروفون‌ها هستند که با توجه به هزینه کمتر و دوام بیشتر در کنار تنوعی که دارند، بسیار محبوب هستند.

این میکروفون‌ها از فناوری الکترومغناطیس برای ایجاد سیگنال‌های صوتی استفاده می‌کنند. بنابراین می‌توانند حجم صدای بیشتری را بدون اینکه دچار اختلال شوند، دریافت کنند. این میکروفون‌ها را می‌توان برای اهداف مختلفی استفاده کرد؛ اما معمولاً در اجراهای زنده طرفداران بیشتری دارند.

برای راه اندازی یک میکروفون داینامیک به منبع قدرت خارجی یا فانتوم پاور نیاز ندارید. این میکروفون‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که نسبت به صدای محیط اطراف حساسیت کمتری دارند؛ اما برای ضبط با کیفیت صدا باید منبع صوتی را نزدیک آنها قرار دهید.

در محیط‌هایی که حجم صدا در آنها بالا باشد و بخواهید بدون ایجاد دیستورشن یا اعوجاج، صدای باکیفیتی را ثبت کنید، میکروفون‌های داینامیک انتخاب بهتری هستند. تفاوت این میکروفون‌ها با انواع خازنی در داشتن SPL بالاتر (درنتیجه حساسیت کمتر به حجم‌های صدایی بالا) و عدم نیاز به منبع قدرت خارجی است.

این میکروفون‌ها معمولاً با خروجی XLR روانه بازار شده‌اند؛ با این حال اخیراً نمونه‌های USB میکروفون‌های داینامیک نیز در بازار دیده می‌شود.

اگر به دنبال ضبط صدا با کیفیت بهتر توسط میکروفون‌های داینامیک هستید: باید آن را برای اجراهای زنده، گفتگوها و یا در محیط‌هایی استفاده کنید که حجم صدا بالاست. فراموش نکنید که در این شرایط میکروفون باید به اندازه کافی به منبع صوتی شما نزدیک باشد.

یکی از انتخاب‌های اقتصادی در این دسته میکروفن آدیو تکنیکا Audio-Technica MB3K است. شاید فکر کنید قیمت این میکروفون شما را فریب می‌دهد! اما اینطور نیست؛ این میکروفون پابه‌پای صدای شما بهترین‌ها را خلق می‌کند. برای بررسی ویژگی‌های تخصصی آن کافی‌ست به صفحه اختصاصی‌اش در فروشگاه دیدنگار سری بزنید.

دو: میکروفون‌های کاندنسر یا خازنی

این میکروفون همانطور که از نامش پیداست، مانند یک خازن کار می‌کند. خازن از دو صفحه فلزی نزدیک به هم تشکیل شده که هر چه این دو صفحه به یکدیگر نزدیک‌‌تر باشند، ظرفیت خازن هم بیشتر می‌شود.

در کسپول میکروفون‌های کاندنسر هم همین ساختار دیده می‌شود و معمولاً از صفحات از جنس طلا در دیافراگم میکروفون یا همان صفحه فلزی نازک، استفاده می‌شود. برخورد موج صوتی با صفحه فلزی نازک (دیافراگم) باعث تغییر فاصله دو صفحه فلزی می‌شود، که در نهایت صوت را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند. اما این سیگنال ایجاد شده در این میکروفون‌های حساس آنقدر قوی نیست؛ به همین دلیل برای استفاده از این محصولات به منبع قدرت خارجی یا همان فانتوم پاور نیاز داریم.

با این حال باید در نظر داشته باشید که میکروفون کاندنسر حساسیت بسیار بیشتری نسبت به صدا دارد. بنابراین می‌تواند جزئیات صدایی را به خوبی دریافت کند و پاسخ فرکانسی ایده‌آلی در اختیارتان قرار دهد. به همین دلیل این میکروفون‌ها از نظر هزینه هم گران قیمت‌‌تر هستند. میکروفن Rode NT1 KIT یکی از این نمونه‌ها محسوب می‌شود که برای ضبط در استودیو از بهترین انتخاب‌هاست. برای پاسخ بیشتر به سوال‌هایتان در مورد مشخصات فنی این میکروفون، مشاوران فروش ما در هر زمان آماده پاسخگویی هستند.

شاید تصور کنید میکروفون‌های خازنی بهتر از میکروفون‌های داینامیک هستند؛ پس چرا هنوز میکروفون‌های داینامیک تولید می‌شوند؟! همانطور که گفتیم این میکروفون‌ها حساسیت بالایی نسبت به صدا دارند و اگر قصد ضبط صدا در محیطی با حجم صدایی بالا را داشته باشید، شما را ناامید می‌کنند. همچنین یک میکروفون کاندنسر ارزان و بی‌کیفیت هم نمی‌تواند سیگنال صوتی را به خوبی به ولتاژ تبدیل کند و از بسیاری از میکروفون‌های داینامیک ضعیف‌‌تر خواهد بود.

حتماً بخوانید: میکروفون: جامع‌ترین بررسی فرکانس‌های پاسخگویی

سه: میکروفون‌های نواری یا ریبون

این میکروفون‌ها جد خانواده میکروفون‌ها محسوب می‌شوند و زمانی که خبری از کاندنسرها و داینامیک‌ها نبود، در بازار وجود داشتند. در دهه 50 و 60 میلادی میکروفون‌های ریبون بسیار محبوب بودند؛ اما در مقابل به شدت شکننده و بسیار گران نیز بودند.

این میکروفون‌ها را می‌توان حساس‌‌‌ترین نوع میکروفون‌ها دانست که صدای باکیفیت و گرمی تولید می‌کنند. امروزه استفاده از این نوع میکروفون‌ها به دلیل محدودیت در تنوع و قیمت بالا، بسیار کمتر از گذشته دیده می‌شود.

تا اینجا با انواع میکروفون‌ها که روی کاربری آنها هم تاثیر می‌گذاشت، آشنا شدیم و یاد گرفتیم کدام میکروفون در چه شرایطی می‌تواند کیفیت صدای بهتری را ضبط کند. اما علاوه بر نوع میکروفون فاکتورهای دیگری هم هستند که روی کیفیت نهایی صدا تاثیر می‌گذارند؛ یکی از آنها نویز داخلی است.

نویز داخلی میکروفون و تاثیر آن بر کیفیت صدا

تمام میکروفون‌ها مقداری نویز یا سروصدای داخلی تولید می‌کنند؛ حتی اگر هیچ منبع صوتی در برابر آنها نباشد. این سیگنال‌های صوتی ناخواسته به دلیل قوانین فیزیکی همیشه وجود دارند. بنابراین میکروفونی می‌تواند صدای بهتری را در اختیار شما قرار دهد که میزان نویز داخلی آن کمتر است.

این پارامتر را ممکن است به شکل حداکثر فشار صوتی یا SPL نیز در ویژگی‌های میکروفون ببینید. این واحد که با دسی‌بل اندازه‌گیری می‌شود، نشان می‌دهد میکروفون شما تا چه حجمی از صدا را با کیفیت بالا و بدون ایجاد دیستورشن دریافت می‌کند. این موضوع در زمان ضبط صدای سازها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل کمپانی‌های به‌نام مثل کمپانی RODE با تولید میکروفون‌های مخصوص خود مثل میکروفون قلمی رود Rode NT5 حداقل نویز داخلی را طراحی کرده تا ضبط باکیفیت‌تر صدا امکان‌پذیر شود. این میکروفونِ کاملاً حرفه‌ای، صدابرداری را به بهترین نحو برای شما انجام می‌دهد. نقد و بررسی این میکروفون را می‌توانید در سایت دیدنگار بخوانید.

نقش دیافراگم در کیفیت صدای دریافت شده

پیش‌‌تر، کمی با دیافراگم در میکروفون‌ها آشنا شدیم. دیافراگم ساختاری در میکروفون است که در پاسخ به صدا شروع به حرکت می‌کند تا امواج صوتی به ولتاژ تبدیل شوند. در واقع نوع ساختار دیافراگم است که میکروفون‌ها را به دسته‌های مختلف داینامیک، خازنی و غیره تقسیم می‌کند. اما علاوه بر نوع میکروفون، اندازه دیافراگم در یک نوع خاص از میکروفون‌ها هم روی کیفیت صدا تاثیر می‌گذارد.

برای اینکه یک میکروفون پاسخ فرکانسی یکپارچه‌ای را ارائه دهد، باید دیافراگم آن بسیار سبک باشد. هرچه دیافراگم سبک‌‌تر باشد، عملکرد بهتری هم دارد؛ اما از طرف دیگر شکننده می‌شود. بنابراین آن را به روش‌هایی در برابر رطوبت، دود و گرد و غبار، دما، شوک و موارد دیگر مقاوم می‌کنند.

گاهی دیافراگم را به عنوان کپسول میکروفون هم معرفی می‌کنند. دیافراگم میکروفون باید با صدایی که می‌خواهید دریافت کنید، متناسب باشد. به عنوان مثال برای ضبط وکال، میکروفون‌های کاندنسر با دیافراگم بزرگ عملکرد و کیفیت بهتری دارند؛ در حالی که برای ضبط گیتار آکوستیک باید از میکروفون‌های کاندنسر با دیافراگم کوچک تا متوسط استفاده کرد.

حتماً بخوانید: حرفه‌ای‌ترین راهنمای نحوه راه‌اندازی انواع میکروفون

بررسی الگوی قطبی میکروفون برای بالا بردن کیفیت ضبط

با توجه به اینکه میکروفون چگونه طراحی شده باشد می‌تواند صدا را تنها از یک جهت یا جهاتی خاص دریافت کند. این موضوع که به الگوی قطبی یا طرح برداشت سیگنال‌های صوتی معروف است، روی کیفیت صدای ضبط شده تاثیر خواهد داشت.

الگوهای قطبی شامل همه جهته، دو جهته و یک جهته می‌شوند. زمانی که میکروفون را خریداری می‌کنید باید الگوی قطبی آن را با توجه به هدفی که دارید، انتخاب کنید. به عنوان مثال یک میکروفون کاردیوئید مثل میکروفن Rode NT1000 که بیشتر حجم صدا را از بخش جلویی خود دریافت می‌کند، برای ضبط صدای محیط یا هم صدایی‌های دو نفره مناسب نیست و نمی‌تواند کیفیت مورد نظرتان را داشته باشد. اما برای ضبط وکال و صدای ساز سولو کاملاً مناسب است.

محدوده فرکانسی و تاثیر آن بر کیفیت

یکی از مهم‌‌‌ترین پارامترها که نشان ‌دهنده کیفیت یک میکروفون است، پاسخگویی فرکانسی است. Frequency Range یا محدوده فرکانسی، یک بازه بر اساس هرتز است که نشان می‌دهد میکروفون چه میزان از فرکانس‌های صدایی زیر و بم را پوشش می‌دهد. برای بررسی کیفیت میکروفون باید نمودار پاسخ فرکانسی آن را بررسی کنید. اگر میکروفون در محدوده فرکانسی مورد نظر شما نموداری فلت یا تخت داشته باشد، کیفیت صدا و یکپارچگی پاسخگویی فرکانسی در آن بالاتر خواهد بود. این پارامتر تا حدی شما را به خرید میکروفون مناسب کمک می‌کند.

خب با سیر تا پیاز ساختار واحد در انواع میکروفون‌ها آشنا شدید. حالا به تجهیزات جانبی که در کیفیت تاثیر دارند اشاره می‌کنیم. آماده‌اید؟

وجود تجهیزات جانبی که به کیفیت صدا کمک می‌کنند

فراموش نکنید! همیشه کیفیت صدا تنها به خود میکروفون بستگی ندارد. گاهی لازم است تجهیزات جانبی خود را بررسی کنید و از وسایلی استفاده کنید که کیفیت صدا را بیشتر می‌کنند. به عنوان مثال پاپ فیلترها یا نویزگیرها یکی از ضروری‌‌‌ترین تجهیزاتی هستند که برای بالا بردن کیفیت صدا به آنها احتیاج خواهید داشت.

البته بیشتر میکروفون‌ها دارای این تجهیزات هستند؛ اما بهتر است هر چند وقت یک بار آنها را تعویض کنید تا صدای شما با کیفیت بالاتری ضبط شود. همچنین برای استفاده از کابل‌ها و مبدل‌های مختلف از برندهای معتبر و لوازم بادوام استفاده کنید. کابل‌ها یکی از مهم‌‌‌ترین موانع برای ارتقای کیفیت صدا هستند که با انتقال ضعیف سیگنال‌های صوتی همه چیز را به هم می‌ریزند. پس آنها را دست کم نگیرید.

باکیفیت‌‌‌ترین میکروفون و بهترین انتخاب کدام است؟!

کیفیت میکروفون را می‌توانیم به دو عامل مهم وابسته بدانیم. اولین عامل برند تولید کننده میکروفون و مواد اولیه، بدنه و تکنولوژی‌هایی است که در یک محصول به کار رفته است. عامل مهم دوم دانش و هدف شما در زمان استفاده از یک میکروفون است. گاهی محصولی که خریداری کرده‌اید، کیفیت مناسبی دارد؛ اما از آنجایی که شما اطلاعات خوبی از کاربری میکروفون نداشته‌اید، آن را به درستی استفاده نکرده و درنتیجه کیفیت صدای خوبی را تجربه نخواهید کرد.

پس به جای اینکه در گوگل به دنبال جواب سوال «باکیفیت‌ترین میکروفون؟» باشید، اطلاعات خود را بالا ببرید و با بررسی فاکتورها و ویژگی‌هایی که برای محصولات ذکر می‌شوند، انتخاب بهتری داشته باشید.

شما از چه میکروفون‌هایی استفاده کرده‌اید؟! آیا تا به حال با چالش کیفیت صدا دست و پنجه نرم کرده‌اید؟! برای بالا بردن کیفیت چه چاره‌ای اندیشیده‌اید؟ در بخش دیدگاه‌ها منتظر تجارب و نظرات شما هستیم. خوشحال می‌شویم اگر این مقاله برای شما مفید بود، آن را با دوستان خود و علاقمندان به صدابرداری به اشتراک بگذارید.