آموزش عکاسی انتزاعی از طبیعت
تکنیک ها
در سه قسمت قبلی مجموعه مقالات ” آموزش عکاسی انتزاعی “ به موضوعات عکاسی انتزاعی از آب، عکاسی انتزاعی از مه و عکاسی ماکرو انتزاعی پرداختم. در چهارمین قسمت اما به یکی از جذاب‌ترین ژانرهای عکاسی انتزاعی خواهم پرداخت، یعنی عکاسی انتزاعی از طبیعت. طبیعت خود دارای رنگ‌ها، عناصر و بافت‌های متنوع و جذابی است که هر کدام برای عکاسی انتزاعی مناسب است. همچنین فراموش نکنید که برخی از تکنیک‌های عکاسی ماکرو انتزاعی را می‌توان در طبیعت نیز انجام داد. پس حتما سه مقاله قبلی را نیز در کنار این مقاله مطالعه کنید تا به خوبی ژانر عکاسی انتزاعی که یکی از محبوب‌ترین‌ها است را یاد بگیرید.
عکاسی، به ویژه عکاسی طبیعت و لنداسکیپ، هنر ثبت یک منظره در یک فضا و یک زمان مشخص است که نمایانگر واقعیت و چشم اندازی رئال باشد. درست است؟ خب نه دقیقا، یعنی نه همیشه. این قطعا تنها بخشی از این ژانر گسترده عکاسی است. عکاسی طبیعت موضوعات گسترده‌ای را پوشش می‌دهد که یکی از آنها ژانر عکاسی انتزاعی است.
سالها پیش عکاسان با در آمیختن هنر عکاسی و هنر انتزاعی، ترکیبی بی‌نظیر با نام عکاسی انتزاعی از طبیعت را به وجود آوردند که خود موضوعی گسترده، جذاب و مبهم است. در واقع هدف عکاسی انتزاعی این نیست که همه چیز را به صورت واقعی به نمایش بگذارد، این دقیقا همان چیزی است که آن را متمایز از سایر ژانرهای عکاسی می‌کند. در واقع هدف اصلی تصاویر انتزاعی به فکر فرو بردن بیننده است، به صورتی که او را با عناصر خود درگیر و ارتباط محکم و خوبی را برقرار کند.
اما ابتدا باید بدانیم که عکاسی انتزاعی دقیقا چیست. اصلا آیا این سبک مناسب عکاسی طبیعت است؟ آیا می‌شود از طبیعت عناصری را مناسب ژانر انتزاعی پیدا کرد؟ اگر مقالات قبلی را مطالعه کرده باشید تا حدودی در مورد عکاسی انتزاعی توضیح دادم، در این مقاله نیز توضیحی اجمالی در مورد آن خواهم داد و بیشتر به ارتباط عکاسی انتزاعی و عکاسی از طبیعت خواهم پرداخت. پس همراه من باشید…
عکاسی انتزاعی چیست؟
کلمه ” انتزاع ” از واژه لاتین ” abstractus ” می‌آید، که به معنی کم شده یا جدا شده است. همچنین اغلب به عنوان متضاد واژه واقعی یا بهم چسبیده و متصل ” concrete ” استفاده می‌شود. از لحاظ هنری، فضای انتزاعی فضایی گنگ و مبهم است و مرزهای نامشخصی دارد، همچنین بیننده را وادار به تفکر و خیال می‌کند و باعث می‌شود بیننده برای یافتن سوژه اصلی بیشتر به زحمت بیفتد. این به معنی تار بودن یا نامفهوم بودن عکس‌های این ژانر نیست، بلکه آنها می‌توانند روشن، واضح و کاملا شارپ باشند و در عین حال سبکی انتزاعی داشته باشند.
در واقع عکاسی با سبک انتزاعی به نوعی به تصویر کشیدن جهان واقعی به شکلی غیر متعارف و نا آشنا است که باعث می‌شود جذابیت‌های بصری نهفته نیز آشکار شوند. در اطراف ما عناصر بصری و هنری بسیار زیادی وجود دارند که فقط دید متفاوت و خلاقانه یک عکاس می‌تواند آنها را ثبت کند. این ممکن است در دریا رخ بدهد یا در خشکی، یا حتی در سایزی بسیار کوچک، همچنین در طبیعت، که مورد آخر همان موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت، یعنی عکاسی انتزاعی از طبیعت.
در واقع جذابیت این سبک به خاطر وجود همین پیچیدگی‌ها و ابهام است، مخصوصا در عکاسی انتزاعی از طبیعت که باعث می‌شود بسیار جذاب باشد.
هنر انتزاعی کمی از اشکال و فرم‌های مشخص فاصله می‌گیرد و به دنبال کشف چیزهایی جدید است، در واقع همین باعث می‌شود فضایی جدید برای اکتشاف و احساسات پدید بیاورد. بیننده ممکن است با توجه به درک هنری که دارد، نسبت به عکس واکنش‌های احساسی متفاوتی را نشان دهد. از آنجا که هیچ تفسیر مشخصی برای عکس‌هایی که در این سبک گرفته می‌شوند وجود ندارد، می‌توانید آزادانه و بدون محدودیت به آن فکر کنید و نظرتان را بدهید.
ثبت طبیعت با عکاسی
بیش از هر چیز دیگری در عکاسی طبیعت تلاش عکاس بر این است که یک سوژه، موضوع یا یک اتفاق را به صورت طبیعی به تصویر بکشد. حتی ممکن است بتوان در بعضی مواقع این نوع عکاسی را نوعی فعالیت علمی دانست، نه یک فعالیت هنری. بنابراین به وضوح تفاوت عکاسی از طبیعت با عکاسی انتزاعی آشکار می‌شود، در عکاسی طبیعت شما می‌خواهید یک سوژه را به صورت طبیعی و واضح ثبت کنید، اما در عکاسی انتزاعی سعی نمی‌کنید یک واقعیت فیزیکی را به تصویر بکشید.
پتانسیل عکس‌های انتزاعی چیزی فراتر از موارد فیزیکی عادی بوده و ایجاد یک فضای ماورایی و مبهم برای پیدا کردن چیزی منحصر به فرد در طبیعت وظیفه آن است.
برای ثبت عکس‌های انتزاعی از طبیعت باید سعی کنید از بدیهیات و واقعیات فاصله بگیرید و به جای آن یک احساس یا یک نوع حرکت را به تصویر بکشید. این چیزها ممکن است بخشی از یک واقعیت فیزیکی نباشند و یا حتی وجود نداشته باشند، اما برای هنرمند و بیننده کاملا واقعی و جذاب هستند.
برای مثال موسیقی را در نظر بگیرید، وقتی از قواعد ابتدایی فاصله گرفته و احساسات را در آهنگ دخیل می‌کنیم، چیزی فراتر از نت‌ها و دنیای موسیقی عادی خلق می‌کنیم تا شنونده را با احساساتی قوی درگیر خود کند.
حالا باید عکاسی را شروع کنید…
برای اینکه درک درستی از مفاهیم انتزاعی پیدا کنید، ابتدا باید واقعیت را به خوبی شناخته و از احساسات و عواطف آن مطلع باشید. نقاشان سبک انتزاعی نیز واقعیت را شناخته و برای رسم آثار انتزاعی از ابزار واقعی همچون رنگ، قلم‌مو یا سایر ابزارها استفاده می‌کنند. در واقع کلید اصلی یک هنرمند سبک انتزاعی ، شناخت صحیح واقعیت و استفاده از تخیل و بینش متفاوت برای خلق یک اثر هنری است.
عکاسان نیز از ابزارهای مختلفی برای کار خود استفاده می‌کنند، منتها تفاوتی در کار آنها و نقاشان است. یک نقاش طرح انتزاعی را بر اساس تصویر ذهنیش رسم می‌کند و دیدی نسبت به واقعیت جاری در نقاشی خود ندارد، اما یک عکاس واقعیتی را که در نهایت تبدیل به یک اثر انتزاعی می‌شود را می‌بیند و این اجتناب ناپذیر است. در واقع او یک منظره واقعی را در طبیعت با تکنیک‌هایی تبدیل به یک اثر انتزاعی می‌کند.
با این حال دید و نقطه نظر هر دو یکسان است، فرقی ندارد که این اثر هنری انتزاعی یک عکس باشد یا یک نقاشی.
دوربین عکاسی و تخیل شما تنها مواردی هستند که در مورد نحوه ایجاد یک اثر هنری انتزاعی محدودتان می‌کنند. در ادامه مقاله ” آموزش عکاسی انتزاعی از طبیعت ” چند نکته و تکنیک را برایتان خواهم گفت که می‌توانید از آنها ایده گرفته و راحت‌تر کار خود را شروع کنید. اما فراموش نکنید که کپی کردن یا ایده گرفتن بیشتر جنبه تمرینی دارد و در نهایت عکسی ارزش هنری بیشتری خواهد داشت که برگرفته از تخیل شما باشد.
پس اگر به عکاسی انتزاعی از طبیعت علاقه دارید، سعی کنید ابتدا نمونه‌های خوبی را از عکاسان مورد علاقه‌تان ببینید تا ایده گرفته و کار خود را شروع کنید. فراموش نکنید که نکاتی که در این مقاله خواهم گفت یا نکاتی که در سه قسمت قبلی مجموعه مقاله ” آموزش عکاسی انتزاعی ” گفتم، به طور کلی برای تمام هنر انتزاعی مشترک است. اما برای نمونه مطالبی که در این مقاله می‌گویم تمرکز بیشتری بر روی طبیعت و عکاسی انتزاعی از طبیعت دارد.
1- فاصله
یکی از بهترین راه‌ها برای پیدا کردن موضوعات انتزاعی، بیش از حد نزدیک شدن به یک سوژه و ثبت یک عکس ماکرو انتزاعی است که قبلا آن را به طور مفصل توضیح دادم. ما اغلب در زندگی روزمره خود از این دید استفاده نمی‌کنیم و بیشتر حالات کلی اجسام و عناصر را می‌بینیم و یک نمونه ماکرو از یک سوژه قطعا برای ما جدید بوده و جذابیت زیادی خواهد داشت. همچنین بافت و رنگ در این حالت نقش بیشتری پیدا کرده و یک سوژه عالی برای عکاسی ماکرو انتزاعی است.
این نمونه‌ها اما تنها به اجسامی که در طول روز از آنها استفاده می‌کنیم محدود نمی‌شوند، شما می‌توانید در طبیعت نیز نمونه‌های بی‌شماری را پیدا کنید که بی‌شک هیچکس تا به حال به آنها توجه نکرده است. کافی است کمی در طبیعت قدم بزنید و خوب به اطرافتان نگاه کنید تا سوژ‌های متنوعی را پیدا کنید. برای مثال درون یک گل، ریشه‌های یک برگ، حیوانات کوچک و یا بافت‌های ایجاد شده روی چوب درختان نمونه‌هایی بی‌نظیر برای عکاسی انتزاعی از طبیعت هستند.
به این دلیل که بسیاری از این سوژه‌ها قبلا دیده نشده است، کار شما متمایز از سایر عکاسان خواهد شد و این برای یک عکاسی بی‌نظیر است. تنها نیاز به خلاقیت و دید متفاوت دارد.
تصویر زیر یک نمونه عکاسی ماکرو انتزاعی است که در آن از بافت و نور استفاده شده:
اما در تصویر زیر که نمونه‌ای دیگر از عکاسی ماکرو انتزاعی است، شما می‌توانید دید متفاوت و خلاق عکاس را ببینید که از طرح‌های مختلف، بافت‌ها، رنگ و نور به بهترین شکل استفاده کرده و یک اثر هنری انتزاعی عالی را پدید آورده است:
2- فوکوس
همانطور که کمی بالاتر گفتم، عکس‌های انتزاعی الزاما تار یا نامعلوم نیستند، اما همین کار می‌تواند یک تکنیک عالی برای ایجاد تصاویر انتزاعی باشد. شما می‌توانید بر روی یک سوژه به صورت اشتباه فوکوس کنید یا فاصله کانونی را تغییر دهید تا اتفاقات جالبی را مشاهده کنید. البته این کار مستلزم وجود قابلیت فوکوس دستی برای لنز دوربین شما است.
برای پیدا کردن این نوع صحنه‌ها نیازی نیست از تجهیزات خاصی استفاده کنید، می‌توانید چشمان خود را کمی ببندید یا تار کنید، طوری که انگار تصویر خارج از فوکوس است و به این صورت جهان را به شکلی متفاوت و انتزاعی خواهید دید. سعی کنید به اطراف خود نگاه کنید و به دنبال سوژه‌های جدید و جذاب باشید. می‌توانید از ترکیب‌بندی‌های متفاوت استفاده کنید تا مناظری جالب بدست آورید. می‌توانید با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنید و عناصر مختلف را در طبیعت با یکدیگر ترکیب کنید.
3- زمان
در عکاسی، زمان همیشه یک عنصر کلیدی است، و عکاسی انتزاعی هم در این مورد استثنا نیست. شما می‌توانید زمان خود را کمی دستکاری کنید و با حرکت دادن دوربین، تصاویری انتزاعی به وجود بیاورید. این در واقع به معنی تغییر زمان نوردهی دوربین شما است. می‌توانید سرعت شاتر خود را کم کنید و حتی تا چند ثانیه آن را کاهش بدهید، سپس دوربین را در جهات مختلفی حرکت دهید.
این حرکت بستگی به خلاقیت شما دارد و در هر مورد نتیجه نهایی متفاوت خواهد بود. حرکت اسپیرال یا حلزونی، حرکت افقی و حرکت عمودی سه مورد از شایع‌ترین شیوه‌ها برای ثبت عکس‌های انتزاعی هستند. تکنیک‌های نقاشی با نور نیز در این ترفند موثر خواهند بود و می‌توانید از آنها استفاده کنید.
به علاوه در طبیعت اجسامی وجود دارند که ظاهری بسیار ساده دارند و شاید مناسب هیچ نوع عکاسی نباشند، اما با کمی حرکت یا لرزش عمدی دوربین، آنها به سوژه‌هایی کاملا متفاوت و عالی برای عکاسی انتزاعی تبدیل می‌شوند. این می‌تواند یک تار عنکبوت، یک برگ و یا حتی پرواز یک پرنده یا حشره باشد.
تکنیکی برای عکاسان پیشرفته و جسور !
در بخش‌های قبلی در مورد عکاسی انتزاعی از چیزهایی گفتم که با دوربین دیجیتال و به وسیله سنسور و لنز ثبت می‌شدند. اما حالا در مورد چیز دیگری خواهم گفت. صفحات فلزی یا شیشه‌ای یا یا کاغذهای حساس به نور عامل اصلی ایجاد عکس به صورت چاپ شده هستند. در واقع این عمل بدون استفاده از لنز انجام می‌شود.
برای مثال از طریق تکنیکی به نام refractography که در مقابل حسگر دوربین تغییراتی ایجاد می‌کند، نور شکسته شده و اثرات جالبی را به وجود می‌آورد. این نیز یک روش عالی برای ایجاد عکس‌های انتزاعی و بازی با نور است، اما بحث آن بسیار فراتر از این مقاله بوده و از تجارب عکاسی من نیز گسترده‌تر است. بنابراین بیشتر در مورد آن صحبت نخواهم کرد، اما ذکر آن را لازم دانستم، چرا که روشی بی‌نظیر برای عکاسی انتزاعی است.
البته باید هشدار بدهم که کارکردن با سنسور برای ثبت تصاویر انتزاعی ممکن است به آن آسیب بزند یا باعث شود گرد و غبار بر روی آن جمع شود. در واقع باید بدانید که عکاسی با سنسور و بدون وجود لنز اصلا برای سلامت دوربین و لنز شما مناسب نیست. پس این هشدار را جدی بگیرید و اگر در عکاسی مبتدی هستید، بهتر است این روش را فراموش کنید، چرا که این روش مخصوص عکاسان حرفه‌ای و با تجربه است.
عکاسی انتزاعی از طبیعت : نتیجه‌گیری
برای عکاسان تازه کار، عکاسی انتزاعی روشی عالی است تا دوربین خود را بهتر شناخته و تکنیک‌های مختلف را با آن امتحان کنند، همانند استفاده از فوکوس دستی یا نقاشی با نور یا حرکت دادن دوربین در جهات مختلف و لرزاندن آن و بسیاری تکنیک‌های دیگر. همچنین باعث شناخت بهتر از واقعیت و همچنین کسب تجربه درباره مفهوم انتزاع می‌شود.
اما برای عکاسان حرفه‌ای و با تجربه‌تر، سبکی سرگرم کننده و البته جذاب است که می‌توانند روش‌های جدیدی را برای آن کشف کنند. همچنین دید هنری عکاسان حرفه‌ای نیز در این مورد تاثیر گذار است و باعث می‌شود تصاویر فوق‌العاده و جذابی را ثبت کنند.
در نهایت فراموش نکنید که عکاسی انتزاعی بیش از اینکه برای شما محدودیت و قانون تعریف کند، برای شما آزادی به ارمغان می‌آورد تا تفکرات و دید خود را در عکس‌هایتان به تصویر بکشید. تخیل و تفکر عمیق، کلید موفقیت در عکاسی انتزاعی بوده و باعث می‌شود شما از سایر عکاسان این سبک متمایز شوید.
سعی کنید لنز خود را عوض کنید، از فیلترهای مختلف استفاده کنید، با ابزار مختلف به نور جهت بدهید یا دوربین خود را در جهات مختلف بچرخانید. تمام این‌ها راه‌هایی برای یافتن سوژه‌هایی مناسب برای عکاسی انتزاعی از طبیعت است.
امیدوارم نکاتی که در این مقاله گفتم برایتان مفید بوده باشد. آیا تا به حال عکاسی انتزاعی انجام داده اید؟ آیا تجربه عکاسی از طبیعت را دارید؟ اگر نکته یا ترفندی در مورد عکاسی انتزاعی از طبیعت می‌دانید، آن را با ما در میان بگذارید. همچنین اگر سوالی داشتید، آن را در بخش نظرات همین پست مطرح کنید تا پاسخ دهم.
