تکنیک‌های موشن بلور و پنینگ در عکاسی

راهنمای استفاده از تکنیک­‌ موشن بلور و تکنیک پنینگ در عکاسی

✓ تکنیک موشن بلور و تکنیک پنینگ | ایجاد حس حرکت در تصاویر

به علت ذات ساکن تصویر عکاسی ، نمایش انتقال حرکت همیشه موضوعی چالش برانگیز بوده است.

در عکاسی شما اساسا : ” یک حرکت خاص را، در یک زمان مشخص ساکن کرده و به ثبت می­‌رسانید؛ بجای آنکه کل توالی حرکت را از نقطه‌­ی آغاز ضبط کنید. ”

زمانیکه شاتر را روی حالت سریع می­‌گذاریم، دوربینمان این قابلیت را دارد که کلیه‌­ی اتفاقات را به فریم‌­هایی دقیق و مشخص تبدیل کند؛ که می­‌توانند داستان­‌هایی را در هزاران هزار ثانیه­‌ی ثابت بیان کنند.

شاید استفاده از حالت سریع شاتر در هیچ کجا همچون حوزه­‌ی ورزش و همچنین حیات وحش کاربرد نداشته باشد. جایی­ که استفاده از شاتر سریع پیش نیازی الزامی است؛ به امید آنکه سوژه را در ایده‌­­آل­‌ترین فرم و در لحظه­‌ی طلایی عملکردش به ثبت برسانیم.

دلیل آنکه از شاتر سریع برای بیان داستان و ثبت تصویر استفاده می­‌کنیم، این است که می­‌خواهیم سوژه بصورت کامل در محل مورد نظر ما ساکن باشد؛ به همین دلیل عکس نهایی تماما از احساس حرکت خالی است. برای مواجهه با این اتفاق و القای حس حرکت، عکاس می­‌تواند از دو تکنیک با نام­‌های ” موشن بلور ” و ” پنینگ به‌ همراه موشن بلور ” استفاده کند.

زمانیکه بخشی از سوژه یا المان­‌های صحنه­‌ای که در حال ثبت شدن توسط دوربین است، در لحظه­‌ی نوردهی تغییر وضعیت دهد؛ خطوط و جریان­‌هایی مشخص از حرکت را در عکس نهایی بوجود می­‌آورد. به این خطوط و جریان­‌ها موشن بلور می­‌گویند.

پنینگ تکنیکی است که شما در آن سوژه را در حالیکه در یک مسیر حرکت می‌­کند، با حرکت دوربین طوری تعقیب نمایید که سوژه همیشه در یک منطقه­‌ی ثابت در کادر شما باشد.

این سوژه می­‌تواند یک دونده در میدان یا یک پرنده در هنگام پرواز، یا هر چیز دیگری باشد.

تکنیک پنینگ به ویژه زمانیکه سوژه­‌ی شما در امتداد یک خط افقی حرکت کند، کاربردی است.

” پنینگ به همراه موشن بلور ” ترکیبی است از این دو تکنیک، زمانیکه عکاس در حین تعقیب سوژه با دوربین از حالت شاتر آهسته استفاده می­‌کند. این ترکیب فوق­‌العاده منجر می‌­گردد، تصویری بدست آوریم که در آن بخشی از سوژه کاملا واضح و بخش دیگر آن تار و خط خطی باشد. بدین گونه شما احساس بصری حرکت سوژه را، در لحظه­‌ی جابجایی آن بوجود آورده‌­اید. مقاله­‌ی امروز ما به این دو تکنیک و روش‌­های استفاده از آنها برای خلق تصاویری پویاتر ( داینامیک ) می‌­پردازد.

تکنیک موشن بلور چیست؟

برای اینکه بدانید تکنیک پنینگ چگونه حس حرکت را در یک تصویر ثابت بوجود می­‌آورد، ابتدا باید با تکنیک موشن بلور آشنا شوید. زمانیکه یک تصویر خلق می­‌شود؛ در واقع عکس نهایی ترکیبی است از، تمام اشیاء حاضر در صحنه، به همراه حرکات آنها در مقابل لنز دوربین و دقیقا در لحظه­‌ی نوردهی.

در لحظه­‌ی نوردهی اگر اشیاء داخل فریم حرکتی سریعتر از سرعت شاتر دوربین شما داشته باشند، سوژه به نظر در جهتی که بدان سمت حرکت داشته، کشیده شده است. این کشیدگی تصویر در دو حالت اتفاق می­‌افتد، یا سوژه در لحظه­‌ی نوردهی حرکتی داشته است و یا اینکه سوژه ثابت بوده و دوربین عکاسی در زمان نوردهی حرکت کرده است. با استفاده از توانایی­‌های کاربردی این تکنیک می­‌توان به ثبت تصاویری پویا و دارای حس حرکت در صحنه‌هایی ساکن رسید.

تصویر زیر که از درختان یک جنگل گرفته شده است، می­‌تواند به خوبی قابلیت­‌های این تکنیک را برجسته نماید. در اینجا با استفاده از سرعت پایین شاتر و حرکت عمدی دوربین در جهت افق، عکاس توانسته است به طرز چشمگیری تصویر را طوری تار نماید که کاملا احساس حرکت در یک شیء بی­‌حرکت را منتقل نماید.

انتخاب این تصویر تحت تاثیر تکنیک موشن بلور یا تصویر واقعی این صحنه کاملا سلیقه‌­ای است، اما استفاده از تکنیک موشن بلور به عکاس این امکان را می‌­دهد تا در شرایطی که صحنه ثابت است با خلاقیت خود، حس حرکت را ایجاد کند.

زمانیکه دوربین کاملا بر روی سه پایه ثابت است؛ با استفاده از تکنیک موشن بلور می­‌توان به یک همبستگی و در عین حال توازن میان اشیاء متحرک و غیر متحرک در صحنه رسید. در لحظه­‌ای که شاتر باز است اشیائی که در هنگام نوردهی ثابت بمانند، در تصویر نهایی واضح و شفاف خواهند بود.

در نقطه‌­ی مقابل، اشیائی که در این لحظه حرکتی داشته­‌اند وابسته به اینکه آن حرکت چه میزان سرعت داشته است، تا حدی تار خواهند شد. تصویر زیر که مربوط به محوطه­‌ی چشمه آب گرم لایون (Lion) در پارک ملی یِلو اِستون (Yellowstone) است؛ به­‌خوبی بیانگر تاثیرات استفاده از تکنیک موشن بلور در عکاسی است.

در حالی که مخروط­‌های چشمه آب گرم، کاملا شفاف و مشخص عکاسی شده­‌اند؛ بخارها و آبی که در لحظه‌­ی نوردهی با شتاب از اعماق این مخروط­‌ها به بیرون پرتاب می­‌شوند، بصورت بافتی یکپارچه و تار عکاسی شده است.

مشکل استفاده از این تکنیک در جایی است که، زمان نوردهی طولانی باشد و تصویر پس‌­زمینه سوژه شما نیز بسیار روشن؛ در این وضعیت ممکن است شما سوژه­‌ی خود را در عکس نهایی از دست بدهید. این موضوع دلیلی بسیار ساده دارد؛ روشنایی تصویر پس‌­زمینه نیرومند تر از روشنایی سوژه­ شما در زمان نوردهی است. بنابراین تکنیک موشن بلور زمانی عملکرد بهتری دارد که تصویر پس‌­زمینه­ شما تاریک باشد، تا سوژه خود را نمایان کند. مشابه تصویر زیر از چشمه­های آب گرم کَستل (Castle) .

تکنیک پنینگ چیست ؟

همانطور که پیش‌­تر گفتیم : پنینگ تکنیکی است که شما در آن سوژه را در حالی­که در یک مسیر حرکت می­‌کند، با حرکت دوربین طوری تعقیب نمایید که سوژه همیشه در یک منطقه­‌ی ثابت در کادر شما باشد.

ابتدا از همه این را در خاطر نگاه دارید که تکنیک پنینگ در عکس­های دارای موشن بلور و فاقد آن قابل اجرا است.

ما در این تکنیک سوژه را در تمام مدت طوری تعقیب می­‌کنیم که آن را همیشه در یک محل خاص از فریم داشته باشیم و این اتفاق معمولا با تنظیم سرعت شاتر بالا همراه می­‌شود. تا در نهایت یک تصویر ثابت از سوژه داشته باشیم. یکی از ویژگی­‌ها و زیبایی­‌های استفاده از تکنیک پنینگ در جایی است که وضعیت نهایی نمایش سوژه در عکس، بسیار به سرعت تنظیم شده­‌ی شاتر در هنگام عکاسی آن وابسته است.

با کاهش سرعت شاتر می‌­توانیم عکس‌­هایی که از این تکنیک انتظار داریم را بدست آوریم.

برای استفاده درست از تکنیک پنینگ، عکاس می­‌بایست سرعت حرکت سوژه را با سرعت و حرکت دوربین و لنز مطابقت دهد.

حرکت سیال دوربین بهمراه سوژه؛ برای دستیابی به یک تصویر پس‌­زمینه با شفافیت مورد نظرمان، حیاتی است. ورای استفاده از هر تکنیک و تنظیمی، آگاهی از حرکات سوژه­ و تاثیرات آن بر تصویر نهایی، اولویت بسیاری دارد.

بسیار واضح است که در تکنیک پنینگ سوژه می‌­بایست در حال حرکت باشد و ترجیحا این حرکت در یک مسافت مشخص از موقعیت شما اتفاق بیفتد. معمولا بهترین تصاویر پنینگ بلور زمانی ثبت می‌­شود که سوژه در حال طی مسافتی در جهت موازی با زاویه­‌ی دید عکاس است. در صورتیکه سوژه مستقیم به سمت شما بیاید یا بر خلاف آن، از شما دور شود استفاده از این تکنیک تقریبا غیر ممکن است.

به میزانی که سوژه از شما دور است حرکت آن کندتر به نظر می­‌آید، در نتیجه تعقیب آن نیز راحت‌تر است. اما اگر خیلی هم دور باشد تشخیص سوژه از المان­‌های اطرافش سخت بوده و تاثیر بصری حرکت در عکس کاهش می‌­یابد. همچنین به میزانی که سوژه به پس‌­زمینه ی تصویر نزدیک باشد، سرعت و حرکت بیشتر خود را نمایان می­‌کند.

از روی تجربه به شما می­‌گویم : در هنگام استفاده از تکنیک پنینگ طوری قاب‌بندی نمایید که سوژه‌­ی شما حداقل 25 تا 35 درصد تصویر را در بر بگیرد.

مسلما اولین سوالی که در هنگام آموزش تکنیک پنینگ با آن مواجه می­‌شوم این است که : ” سرعت شاتر را روی چه عددی تنظیم کنم؟ ” سرعت شاتر مسلما نقشی اساسی در عکاسی پنینگ دارد. همانطور که پی‌شتر گفتم، با تنظیمات متفاوت سرعت شاتر، ما تصاویری کاملا متفاوت ثبت خواهیم کرد. سرعت پایین شاتر موجب ثبت تصاویری کاملا تار، و در نقطه‌­ی مقابل با سرعت بالای آن شما تصاویری کاملا شفاف و واضح خواهید داشت.

با این حال که سرعتی مشخص برای تمامی عکس‌­های ثبت شده با تکنیک پنینگ وجود ندارد؛ من سرعت­های 1/30 یا 1/20 بر ثانیه را برای شروع پیشنهاد می­‌کنم. سپس شما می­‌توانید سرعت شاتر را کمی بالاتر یا پایین تر از این تنظیم کنید.

در عکس‌­های حیات وحش و برای سوژه­‌های با حرکت آرام من سرعت شاتر را خیلی کم و بر روی 1/6 بر ثانیه تنظیم می­‌کنم.

عکس‌­های نهایی شما را شگفت­‌زده خواهند کرد؛ وقتی که ببینید تکنیک موشن بلور حتی با سوژه‌های در حال راه رفتن هم تا چه میزان قابل اجرا است.

برای ثبت تصاویر حیواناتی که در حال دویدن هستند، می­‌بایست از تنظیمات شاتر با سرعت بالاتر استفاده کنیم. در این مواقع من معمولا سرعت را بر روی 1/15 یا 1/30 بر ثانیه تنظیم می­‌کنم. مطابق با سرعت سوژه، مثلا در رابطه با پرندگان درحال پرواز، من سرعتی بین 1/40 تا 1/80 بر ثانیه را ترجیح می­‌دهم. بدیهی است که تمام این ارقام به حس و طبع عکاسی شما وابسته است و پس از سالها عکاسی به شما می‌­گویم، هیچ آموزشی حریف تجربه­‌ی عملی شما در میدان عکاسی نیست.

با استفاده از تکنیک پنینگ در واقع شما قصد دارید، یک یا چند المان در تصویر نهایی ثابت باشد در حالی­که اکثریت فضای عکس را، تصاویری محو پوشش داده است. اعتقاد بر این است که اگر تمامی المان‌های یک تصویر کدر و تار گردند؛ دیگر هیچ محل چشم‌گیری در تصویر وجود نخواهد داشت و در نتیجه توجهی نیز جلب نمی­‌کند.

در حالی­که غالبا این گفتار صحیح است؛ اما این فرم از عکاسی بسیار خلاقانه بوده و من شاهد بوده­‌ام که در برخی از مواقع نامتعارف­‌ترین عکس‌­های تار شده در نهایت، به جذاب­‌ترین آنها بدل شده‌­اند.

چالش برانگیزترین بخش عکاسی با استفاده از تکنیک پنینگ، حرکت سیال و در عین حال صحیح دوربین است. در جایی­که عکاس حرکت دوربین را با حرکت سوژه مطابقت می­‌دهد.

در صورتی که سوژه در فاصله‌­ی ایده‌­آل و در مسیری قابل پیش‌­بینی در حال حرکت است، قطعا سه پایه بهترین ابزار برای اجرای تکنیک پنینگ است. در این مواقع شما تنها لازم است بر روی تعقیب روان سوژه تمرکز داشته باشید. در این مواقع چون دیگر دغدغه‌­ی نگهداری همزمان دوربین و لنز را ندارید، می­‌توانید در حین حرکت سوژه، فوکوس مورد نظرتان را به راحتی انجام دهید.

البته که در اکثر مواقع سوژه­‌های حیات وحش و ورزشی دارای حرکاتی قابل پیش­‌بینی نبوده؛ و نگهداری دوربین توسط دست، تنها راه است. تمام تصاویری که دراین مقاله مشاهده می­‌کنید در حالی­که دوربین در دستان من بوده است، گرفته شده. زمانیکه دوربین در دست دارید و از تکنیک پنینگ استفاده می­‌کنید تا حد امکان آن­ را در موقعیتی ثابت و پایدار نگه دارید.

بهترین وضعیت بدن شما در هنگام استفاده از تکنیک پنینگ بدین صورت است : دستها و آرنج را به بدنتان تکیه دهید؛ در حالی­که کمر و زانوهای شما به آهستگی و پیوسته با یک حرکت آرام سوژه را تعقیب می­‌کنند.

برای داشتن عکس­‌های متعدد با کیفیت استاندارد، از هرگونه تغییر وضعیت ناگهانی بدنتان پرهیز کنید؛ زیرا کلید داشتن عکس­‌های پنینگ خوب در حرکت روان آهسته­‌ی شما است.

اگر در شرایط پُر نور می­‌خواهید از تکنیک پنینگ استفاده کنید، شما باید دیافراگم را کمی بسته نگاه دارید در حالی­که تنظیمات ایزو (ISO) را در حداقل مقدار، قرار داده­‌اید. در این صورت شما می­‌توانید سرعت شاتر را به میزان مورد نظرتان کاهش دهید.

استفاده از فیلتر پُلارایز (Polarizing Filter) یا لایت اِن دی (Light ND) می­‌تواند موجب کاهش شدت نورِ وارد شده به سنسور دوربین باشد و در ثبت این نوع تصاویر به شما کمک کند. البته که استفاده از این دو فیلتر در شرایطی است که میزان روشنایی به قدری زیاد است که کمترین میزان ایزو هم نمی‌­تواند برای انتخاب سرعت شاتر پایین کافی باشد.

ضمنا حواستان باشد عکاسی با تنظیم دیافراگم بسته تر همچون F/16 یا کمتر موجب می­‌شود ذرات گرد و غبارِ سنسور شما به صورت واضح، قابل مشاهده­ باشد. راهکار رفع این مشکل این است که همیشه سنسور خود را تمیز نگه‌ دارید و همچنین بدانید چگونه لکه‌ها را در روند آماده سازی برای عکاسی ، پاک کنید.

عکاسی با تکنیک پنینگ در زمانی از روز که نور محیط بسیار شدید و زیاد است، می­‌تواند عکس‌­هایی با کنتراست بالا و رنگ­بندی دلنشین بوجود آورد. در این مواقع شما به یک تصویر رویایی دست خواهید یافت، زمانی که بخش‌های مد نظر شما در تصویر بصورت کامل، نمایان شده‌اند؛ بویژه در عکس­‌های سیاه و سفید.

استفاده از تکنیک پنینگ همچنین به عکاس کمک می­‌کند تا بتواند میزان زمان عکاسی خود را در شرایطی که نور محیط کم است، افزایش دهد.

امیدواریم این مقاله حرفی نو در رابطه با تکنیک پنینگ و تکنیک موشن بلور به شما آموخته باشد. پذیرای سوالات شما هستیم.